با توجه به اهمیت قیمت نفت، پیش بینی صحیح قیمت سبد نفت خام کشورهای عضو اوپک می تواند نقش به سزایی در ایمن سازی اقتصاد این کشورها در مقابل اثرات ناشی از این نوسانات داشته باشد. این پژوهش تلاشی در جهت معرفی یک الگوی مطلوب، به منظور مدل سازی و پیش بینی نوسانات قیمت نفت خام اوپک خواهد داشت. در این راستا از داده های روزانه قیمت نفت خام، طی دوره زمانی 02/01/1986 الی 13/02/2017 استفاده شده است. بر این اساس، وجود ویژگی حافظة بلندمدت در معادلات میانگین و واریانس قیمت نفت خام، مورد ارزیابی و مدل سازی قرار گرفت و نتایج مدل «ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﻣﺘﺤﺮک اﻧﺒﺎﺷﺘﻪ ﺟﺰﺋﻲ خودهمبسته»، مؤید وجود ویژگی حافظه بلندمدت در هر دو معادله میانگین و واریانس سری مذکور است. اما آزمون‏های انجام شده، رفتاری غیرخطی و نمایی را در واریانس قیمت نفت خام تایید می‏نمایند. از این رو نتایج به ویژه براساس معیارهای اطلاعات و نیز معیار درصد میانگین مطلق خطا حاکی از انتخاب مدل ترکیبی از الگوی ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﻣﺘﺤﺮک اﻧﺒﺎﺷﺘﻪ ﺟﺰﺋﻲ ﺧﻮدهمبسته و الگوی واریانس ناهمسانی شرطی نمایی یعنی مدل (1,1)EGARCH - (3,09/0,4) ARFIMA، به عنوان بهترین مدل جهت مدل سازی و پیش بینی نوسانات قیمت نفت خام اوپک است و عدم توجه به رفتار غیرخطی نمایی واریانس در حافظه بلندمدت قیمت نفت خام می‏تواند تحلیل‏گران و به ویژه تصمیم‏سازان اقتصادی را دچار خطای محاسباتی نموده و از سیاست بهینه منحرف سازد.

این مقاله به بررسی روند تغییر در تولید نفت خام کشورهای غیر اوپک و اثر آن بر قیمت های جهانی نفت خام می پردازد. با استفاده از مدل تصحیح خطای برداری (VAR)، ارتباط عرضه نفت خام کشورهای غیر اوپک و قیمت نفت خام مورد بررسی قرار گرفته است. دوره زمانی مورد بررسی از ابتدای سال 1991 تا پایان سال 2006 بوده و متغیرها به صورت فصلی میباشند. نتایج آزمون همگرایی یوهانسن و مدل تصحیح خطای برداری نشان دهنده وجود رابطه همگرایی کوتاه مدت و بلندمدت بین متغیر عرضه نفت کشورهای غیراوپک و قیمت نفت خام می باشد. علاوه بر این، با توجه به نتایج مدل تخمین زده شده مشخص می گردد که به ازای یک درصد تغییر در عرضه نفت خام غیراوپک، تغییرات لگاریتم قیمت نفت خام در دوره مورد بررسی با یک وقفه، 3 درصد متاثر می گردد.

قیمت نفت تحت تاثیر عوامل مختلفی قرار دارد. رفتار و عملکرد اوپک به عنوان بزرگ ترین و مهم ترین سازمان فعال در بازار نفت یکی از این عوامل موثر می باشد. اوپک در بسیاری از مواقعی که بازار به طور ناگهانی و به دلایل گوناگون از تعادل خارج می شود، قادر است با تعیین سهمیه تولید هر یک از اعضا، بازار را به تعادل بازگرداند. در مواقع کمبود عرضه یا رشد ناگهانی تقاضا، اوپک به دلیل برخورداری از ظرفیت مازاد می تواند با افزایش تولید، کمبود را جبران کند، اما در صورتی که از ظرفیت مازاد لازم جهت تقابل با کاهش عرضه برخوردار نباشد، قادر به افزایش عرضه فوری به بازار نخواهد بود و لذا قیمت ها با شوک و نوسان شدید مواجه خواهند شد. برای مثال در سال های پس از 2002 که بازار نفت با کاهش شدید ظرفیت مازاد اوپک مواجه شد، قیمت ها نیز به شدت تحت تاثیر قرار گرفتند.در این مقاله به صورت تجربی و تئوریکی نقش و تاثیر ظرفیت مازاد اوپک بر سطح قیمت ها مورد بررسی گرفته است. بدین منظور از داده های ماهانه دوره 2008-1994 استفاده شده و مدل اقتصادسنجی تصحیح خطا برای برآورد الگو به کار رفته است. نتایج نشان می دهد که طی سال های 2002-1994، به دلیل بالا بودن ظرفیت مازاد اوپک، این پارامتر نقش چندانی در تعیین قیمت نفت ایفا نکرده است، اما پس از آن و در دوره دوم (2008-2003) که به میزان قابل توجهی از ظرفیت مازاد کاسته شده، نقش موثر آن بر قیمت نفت آشکار شده است. هم چنین نتایج بیانگر آن است که تغییراتی در نقش عوامل بنیادی تعیین کننده قیمت های نفت طی دو دوره مورد بررسی حاصل شده و در سال های اخیر فعالیت های بورس بازی نیز یکی از عوامل تاثیرگذار بر سطح قیمت ها شده است. هم چنین مشخص شده است که تعداد روزهایی که کشورهای عضو OECD برای تامین تقاضای خود، نفت ذخیره می کنند (روزهای پوششی) مهم ترین عامل بنیادی در تعیین قیمت نفت است.

در اقتصاد جهانی، نفت خام یکی از مهم ترین کالاهای استراتژیک محسوب می شود که نقش به سزایی در تعیین بسیاری از معادلات منطقه ای و بین الملی دارد. از این رو، پژوهش گران اقتصادی و تصمیم گیرندگان سیاسی همواره درصدد اطلاع از پیش بینی صحیح قیمت نفت خام هستند. بازارهای نفتی یکی از پیچیده ترین، پرتلاطم ترین و غیرشفاف ترین بازارهای مالی بین المللی محسوب می شوند، شرایط این بازارهای مالی با محیط های خاکستری تطبیق مناسبی دارد. از این رو، محققان پژوهش حاضر مدل پیش بینی خاکستری، که هسته نظریه سیستم های خاکستری می باشد، را مدلی مناسب برای پش بینی قیمت نفت معرفی نموده اند. نتایج حاصل از اجرای مدل نشان می دهد با استفاده از مدل پیش بینی خاکستری می توان عملکرد پیش بینی قیمت نفت را به صورت چشم گیری بهبود بخشید و نتایجی با خطای کم تر و دقت بیش تر به دست آورد.

قیمت نفت خام اوپک تاثیر زیادی بر اقتصاد کشورهای جهان دارد. میزان وابستگی قیمت فرآورده های چوب و کاغذ و کشورهای صادرکننده برتر آن به قیمت نفت خام اوپک متفاوت می باشد. نرخ افزایش سالانه قیمت و همبستگی بین قیمت نفت خام اوپک و فرآورده های چوب و کاغذ نشان دهنده میزان این وابستگی است. داده های اولیه از گزارش های سازمان فائو، اوپک و بانک مرکزی ایران گردآوری شد. فرمول پرداخت یک بار و ضریب تبیین همبستگی برای روند قیمت صادراتی کشورهای برتر و نوع شبکه عصبی برای پیش بینی روند قیمت نفت خام اوپک و شاخص بهای صادراتی چوب و اشیاء چوبی ایران مورد استفاده قرار گرفت. نتایج نشان می دهد که قیمت نفت خام اوپک و فرآورده های چوب و کاغذ کشورهای صادرکننده برتر جهان روند افزایشی و میزان همبستگی بالایی با همدیگر دارند. ضریب همبستگی قیمت کاغذ و مقوا با قیمت نفت خام و نرخ افزایش قیمت چوب هیزمی بیش تر از سایر محصولات می باشد. همبستگی بین قیمت نفت خام و تمام فرآورده های صادراتی روسیه و سوئد بیش تر از کشورهای دیگر است و این دو کشور بیش ترین نرخ افزایش قیمت صادراتی را همانند قیمت نفت خام اوپک داشته اند. پیش بینی شبکه عصبی نیز نشان می دهد که نوسان قیمت نفت خام اوپک با بهای صادراتی چوب و اشیا چوبی ایران تقریبا مشابه است.

در اقتصاد جهانی، نفت خام از جمله مهم ترین کالاهای استراتژیکی محسوب می شود که تاثیر به سزایی بر عملکرد بازارهای منطقه‏ای و بین الملی دارد. پیش بینی قیمت نفت در جهان همواره بحث مهم و چالش برانگیزی در اقتصاد جهانی بوده است و تولیدکنندگان و مصرف کنندگان ان همواره در تلاش بوده اند نقش خود را در تغییر قیمت نفت افزایش دهند و اوپک نیز سال هاست که یکی از بازیگران این عرصه ی اقتصادی شده است. نفت به عنوان یکی از مهمترین منابع تامین مالی بودجه ی کشورهای عضو اوپک محسوب مـی شـود. نوسانات قیمت نفت، یکی از عوامل اصلی بسیاری از بحران های اقتصادی در میان این کشـورها می باشد. با استفاده از مدل های اماری می توان عملکرد پیش بینی قیمت نفت را به صورت چشم گیری بهبود بخشید و نتایجی با خطای کم تر و دقت بیش تر به دست اورد. از این رو، در این مقاله از مدل اتورگرسیو خطی جز ئی با روش براورد نیمه پارامتری، برای پیش بینی قیمت نفت استفاده شده است.

زمینه: یکی از مهم ترین اهداف اقتصادی کشورها، ایجاد شرایط لازم جهت ارتقاء رشد اقتصادی مستمر و باثبات است. از این رو پیش بینی قیمت نفت در راستای انگیزه های عملی رشد اقتصادی جز با پیوند روزافزون اخلاق اقتصادی میسر نخواهد شد. هدف پژوهش حاضر مخاطرات اخلاقی تاثیر اخبار نفت خام بر پیش بینی موثر قیمت نفت خام است. روش: روش پژوهش حاضر کاربردی و از نوع یادگیری عمیق است. شاخص های اخبار نفت خام، گوگل ترندز و قیمت نفت خام در جهان به عنوان جامعه آماری انتخاب شده است که سال های 2021-2011 به عنوان نمونه تحقیق انتخاب شد. ابزار اندازه گیری داده ها سایت مالی معروف جهانی سرمایه گذاری دات کام، قیمت هفتگی نفت خام وست تگزاس اینترمدیت و موتور جستجوی گوگل ترندز بود. جهت آزمون نیز از روش شبکه عصبی پیچشی استفاده شده است. یافته ها: برازش مدل تحقیق که در برگیرنده یک فرضیه اصلی بود مورد تایید قرار گرفت. از این رو، ارتباط مکمل بین عناوین خبری و گوگل ترندز در پیش بینی دقیق قیمت نفت خام بسیار مفید است و می تواند باعث مخاطرات اخلاقی در قیمت گذاری شود. نتیجه گیری: طبق تخمین مشخص شد تمامی متغیرها در سطح یا با یک تفاضل پایدار می باشند و نتایج تجربی حاکی از آن است که روش های پیش­بینی مبتنی بر متن و داده­های بزرگ مبتنی بر اینترنت از تکنیک های دیگر بهتر عمل می کند و نشان می دهد می تواند باعث مخاطرات اخلاقی شود.